Vào năm 1688, Friedrich Wilhelm chào đời tại kinh đô Berlin. Ông là con của Tuyển hầu tước xứ Brandenburg Friedrich I và Quận chúa xứ Hanover Sophia Charlotte - em gái của Tuyển hầu tước xứ Hanover là George (tức vua George I của Anh sau này).[13] Thuở bé, Friedrich Wilhelm được giáo dục bởi một phụ nữ tên là Madame de Rocoulles.[14] Cậu Công tử này thường thể hiện tính cách nóng nảy: ông căm ghét lớp học và có ý định làm loạn chống những thầy cô "độc đoán". Tuy nhiên, ông luôn làm theo lời cha mình. Khi còn là thiếu niên, ông trở nên say mê săn bắn và rất yêu thích quân sự.[15]

Vốn là một Bá tước xứ Brandenburg, Friedrich I đã đăng quang vào ngày 18 tháng 1 năm 1701, tại Könisberg, lấy vương hiệu là "Đức Vua ở Phổ".[16] Ông chính thức làm quen với việc trị quốc vào năm 1702, khi ông tham gia Hội đồng Cơ mật và Hội đồng Quân sự Hoàng gia Phổ. Ông cũng tham chiến trong cuộc chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha, và thật sự hứng thú với việc đánh trận tại Malplaquet.[17] Những cố vấn quân sự dày kinh nghiệm của ông bao gồm John Churchill, Công tước xứ Marlborough và Vương công Eugène xứ Savoie.[15]

Quan hệ giữ hai Hoàng gia Anh và Phổ Quốc được tiếp tục qua cuộc hôn nhân của Hoàng thái tử Friedrich Wilhelm và Sophia Dorothea - con gái của vua Anh Quốc là George I - vào ngày 28 tháng 11 năm 1706. Họ là hai con người có tính cách khác biệt nhau: Thái tử phi nhận thấy ông là người bạo ngược và bủn xỉn. Tuy nhiên, họ có đến 14 người con.[15] Hai đứa con trai đầu lòng của Friedrich Wilhelm và Dorothea đều chết sớm. Ngày 3 tháng 7 năm 1709, đứa con thứ ba chào đời: đây là một người con gái mang tên Frederica Sophia Wilhelmina. Ngày 24 tháng 1 năm 1712, đứa con trai thứ ba của Thái tử Friedrich Wilhelm ra đời: nó là một đứa trẻ khỏe mạnh, được Hoàng gia đặt cho cái tên là Friedrich cùng niềm hy vọng lớn lao.[16][18]

Thủ tướng nước Phổ thời bấy giờ - Joachim Kasimir Kolbe, Graf von Wartenberg là một ông quan tham nhũng. Thấy vậy, Thái tử Friedrich Wilhelm trở nên bức xúc, ông tiến hành một cuộc điều tra, với kết quả là Thủ tướng bị cách chức và bị lưu đày.[15] Vua Friedrich I qua đời năm 1713, Friedrich Wilhelm I lên nối ngôi. Friedrich I được vua con - năm đó 25 tuổi - tổ chức lễ tang lớn.[18]